Dự án blockchain Việt 'làm trong nước, đặt trụ sở nước ngoài'

 Dù là điểm sáng trên bản đồ blockchain thế giới, hầu hết công ty blockchain Việt lại chọn Singapore làm nơi đặt trụ sở để tránh rủi ro pháp lý.

Thống kê của Yield Guild Games (YGG SEA) đến đầu tháng 5 cho thấy, thị trường Việt Nam có khoảng 1.000 dự án game blockchain đang triển khai. Nổi bật nhất là Sky Mavis với game Axie Infinity, từng có tổng giá trị vốn hóa đạt mốc 9,7 tỷ USD. Khoảng 10 startup Việt trong lĩnh vực blockchain hiện có vốn hóa trên 100 triệu USD. Tuy nhiên, đa số đặt trụ sở ở nước ngoài trong khi thị trường và nhân lực hầu hết đều ở Việt Nam.

Sky Mavis với đa số thành viên sáng lập là người Việt, đội ngũ nhân sự ngồi tại TP HCM nhưng trên giấy tờ, trụ sở của công ty là ở Singapore. Tương tự, hàng loạt startup blockchain hàng đầu hiện nay như KardiaChain, Kyber Network hay Tomochain đều đăng ký "khai sinh" tại quốc đảo này.

Theo ông Cris Duy Trần, đồng sáng lập FAM Central kiêm Giám đốc Quỹ khởi nghiệp quốc gia, việc các công ty blockchain chọn Singapore, Hong Kong, Malaysia... để đặt trụ sở là xu thế tất yếu vì có những chính sách phù hợp, thân thiện. Việt Nam chưa có những quy định pháp lý rõ ràng cho lĩnh vực này nên chưa thuận tiện trong hoạt động, gọi vốn.

Ông Huy Nguyễn, đồng sáng lập KardiaChain, cho biết khoảng 5-7 năm trước khi ở nước ngoài, ông cũng chọn Singapore để đặt trụ sở công ty khởi nghiệp vì hành lang pháp lý rõ ràng, được pháp luật quốc tế công nhận.

"Đây là xu hướng chung của cả thế giới chứ không riêng giới khởi nghiệp Việt Nam", ông nói. "Đến giai đoạn 2020-2021, thị trường blockchain Việt bùng nổ, các công ty vẫn tiếp tục chọn Singapore vì khoảng cách gần, giá cả phải chăng. Bên cạnh đó, các công ty luật về blockchain vốn không nhiều, họ có sẵn kết nối ở Singapore nên các dự án sau này đều đi theo con đường của người đi trước".

Thế khó của startup blockchain

Theo ông Nguyễn Thành Trung, CEO Sky Mavis, việc các dự án thường chọn Singapore liên quan trực tiếp đến việc luân chuyển dòng vốn. "Khi công ty cần mở rộng ra thị trường quốc tế, việc nhận đầu tư nước ngoài ở Singapore thuận tiện hơn nhiều so với gọi vốn từ Việt Nam. Luật ở Singapore cũng rõ ràng, trong khi tại Việt Nam, các thương vụ có giá trị càng lớn thì càng gặp rào cản lớn", ông nói.

Ông Trung nhận định, các startup ban đầu thường có quy mô nhỏ, nên việc làm sao để sống sót, phù hợp với mục đích kinh doanh quan trọng hơn nhiều việc suy nghĩ làm sao để phù hợp với tất cả khung luật. Ở Việt Nam, một công ty blockchain phải mất 3-6 tháng để hoàn tất các thủ tục, khi đó chưa kịp nhận đầu tư, dự án có thể đã chết rồi.

Đồng quan điểm, ông Huy Nguyễn cho rằng Việt Nam chưa có luật cho lĩnh vực blockchain và các ứng dụng liên quan nên còn nhiều rủi ro cho cả doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư khi có tranh chấp, đặc biệt là tranh chấp quốc tế.

Ở góc độ nhà phát triển dự án, ông Trung đánh giá bộ khung pháp lý rõ ràng là điểm cộng với startup blockchain chứ không phải điểm trừ. "Mô hình hoạt động khi chưa có khung pháp lý khiến các startup luôn cảm thấy lo sợ, không biết ngày mai sẽ thế nào. Chúng ta luôn phải vận hành theo hướng phòng thủ, phải suy nghĩ xem nên làm cái gì, trong khi lẽ ra thời gian, tâm trí lo lắng đó phải dành cho việc kinh doanh và phát triển dự án", ông nói.